Voor menig deelnemer aan de lenteversie van het Noord-Hollands veteranenkampioenschap houden de zeven ronden niet in om elke woensdagmiddag een rustig partijtje te schaken. Hoewel in het Hoornse verpleeghuis Lindendael het levenstempo rustig is, vliegen op het bord met de 64 velden de vonken er regelmatig vanaf.

In de vijfde ronde zat ik niet aan tafel op het Franse plein, maar in een feestzaal in De Goorn waar mijn ouders hun 55^e trouwdag vierden. Al gauw werd ik door clubgenoten op de hoogte gebracht van een spectaculaire partij, die tussen Jan Haijer en Piet van den Bos. Jan wordt over een ruime maand 86. Een kleine zeventig jaar schaakervaring levert een schat aan kennis op en de routinier van gastvrouw Caïssa is dan ook zelden van plan om het kalm aan te doen. Hoe scherper de stelling, des te meer is de Hoornse veteraan in zijn element.

Aan het einde van de opening kan hij, als witspeler, een pionnetje pakken. Jan vindt het leuk om te analyseren en meldde bij zijn veertiende zet om dat toch niet te doen. De zwarte pion op e5 is weliswaar niet giftig, maar als hij eraf wordt geslagen krijgt Piet van den Bos wel ruimte op de koningsvleugel.

Even later begint het vuurwerk. Om met een paardvork schaak te kunnen geven en de dame aan te vallen offert wit zijn vorstin in plaats van uit de diagonaal van de zwarte loper te gaan. Maar Jans tegenstander doet precies hetzelfde en brengt met zijn dame het gevaarlijke paard terug in de stal. Uiteindelijk belanden beide hoofdrolspeelsters ook naast het bord en ontstaat een eindspel met vier torens en veertien pionnen; eerlijk verdeeld.

Dat is de stelling niet, want wit heeft verbonden vrijpionnen op de c- en d-lijn en begint langzamerhand aan zijn rekenwerk. Twee torens worden geruild en de zwarte koning wandelt naar de dreigende pionnen. De witspeler heeft goed gerekend en schuift precies op tijd zijn c-pion door. Die is niet meer tegen te houden en promoveert. In een eindspel van dame met drie pionnen tegen toren met vijf pionnen speelt de Caïssa-veteraan dermate kundig dat drie zwarte pionnen vlot worden opgeruimd. Als hij met een schaak de toren aanvalt, krijgt hij de felicitaties en roemen omstanders de aanpak van Jan Haijer.

Na die intensieve partij is de strijdlust geenszins getemperd. Ook in de zesde ronde speelt Jan, nu tegen Jaap de Best, vol op de aanval en er komt een prachtig eindspel op het bord. Met zwart spelend wint de Hoornse deelnemer dan een stuk, maar wit blijft ook scherp en zoekt naar tegendreigingen. Na vier uur enerverende schaaksport tekenen de twee de vrede, omdat er veel schaakjes in de stelling zitten en geen van beide veteranen direct kan toeslaan.

Een maand eerder had Jan Haijer op de dinsdagse clubavond van Caïssa nog ‘gemopperd’ over een uniek persoonlijk record: acht nederlagen op rij. ,,Dat is me nog nooit overkomen.’’ Die score weerhoudt hem er niet van het avontuur te blijven zoeken. En zie, zijn laatste vier partijen in Caïssa’s clubcompetitie wint hij en op het open Hoorns kampioenschap staat hij stevig in de middenmoot. ,,Ik hoop op vier uit zeven’’, zegt hij vlak voor het verlaten van het Franse plein. In 2006 eindigde hij tijdens het twintigste veteranenkampioenschap met die prestatie op de zevende plaats.