Sinds enkele weken staat op mijn schaakboekenplanken (inderdaad, meervoud) een bijzonder boek: ‘My 99 memorable games’. Gekregen als trouw abonnee van het vernieuwde en prachtige magazine ‘New in chess’.
De titel is goed gevonden. De uitgever heeft er niet ‘My 99 best games’ van gemaakt, want ik vrees dat ik die 99 beste partijen lang niet zal halen. Maar na zo’n twintig jaar achter het schaakbord te hebben gezeten zijn er veel – om welke reden dan ook – memorabel.
Zoals op deze dinsdagavond, tijdens de 27e ronde van de clubcompetitie tegen Erwin. Hij speelt goed en ik krijg het niet voor elkaar om de stukken op gezonde velden te plaatsen. Beetje bij beetje wordt de stelling beroerder en in het eindspel zijn er ‘wel twintig mogelijkheden’, aldus zwart, om de witspeler (en dat ben ik) mat te zetten.
Rond de klok van half elf overweeg ik op te geven, als zich een schaakwonder voltrekt. Met een toren op f8 slaat Erwin een pion op f3, waarna ik met mijn toren op e1 zijn toren op e8 slaat. Met schaak. Zijn koning gaat naar h7; als in plaats van die zet de toren van f3 teruggaat naar f8 sta ik zelf schaak dankzij de positie van de zwarte dame op de diagonaal naar mijn vorst. Nu neem ik met een paard ook zijn tweede toren. Uiteindelijk kan ik ook de laatste dreiging (mat op g2) pareren, al moet ik daar wel een kwaliteit voor geven.
Erwin biedt remise aan, als mijn koning op h2 staat en zijn lopers op g1 en h3. Ik accepteer het aanbod en pak de loper op g1 om het schaak op te heffen. Dat blijkt de verkeerde te zijn en is verliezend. Ik moet de loper op h3 nemen en dan komt zwart (om zelf matdreigingen af te wenden) niet verder dan eeuwig schaak Zo zie je: een wonder komt nooit alleen.
De partij zal zeker worden opgenomen in ‘My 99 memorable games’. Alle boeken staan op alfabetische volgorde en Buysman heeft een plaats tussen Botvinnik en Capablanca gekregen. Er is een slechter gezelschap denkbaar.