Het ijsberen langs de borden is een mooi gezicht. Jan Timman doet het met zijn armen op de rug, Levon Aronjan doet het met zijn armen voor het lichaam en ik doe het met de armen over elkaar. Welkom op de tweede dag van het Tata Steel Chess Tournament.
De avond ervoor hebben wij, als weekendvierkampers, al afgetrapt. Het is mijn debuut in Wijk aan Zee, het is ook de eerste keer dat ik drie dagen achter elkaar schaak. Na een clubronde heb je een week de tijd om af te reageren. In de vorm van een vloek tijdens het wandelen met de hond, als je in gedachten de blunder op de 36e zet naspeelt. Of tijdens het analyseren van de partij met behulp van Fritz. En daarna, zeker na een overwinning, bereid je je alweer voor op de strijd tegen de volgende tegenstander.
Maar deze keer is het anders. Vrijdagavond ruim vier uur schaken, naar huis rijden en de volgende dag rond het middaguur weer richting het schaakdorp aan de Noord-Hollandse kust. Er is geen tijd om af te reageren. De voorbereiding op de zaterdagmiddagpartij is het lezen van de toernooikrant, ’s ochtends tussen tien en twaalf uur. Prachtig is het verhaal van Hans Böhm – gelukkig zijn er in het steeds onbeschofter wordende Nederland nog mensen die beschaving met een hoofdletter schrijven – over de kinderdag. Op een vrije dag tijdens het Tata Steel Chess Tournament komen honderden kinderen langs om deel te nemen aan verschillende activiteiten. Zo heeft de topschaker van weleer mooie herinneringen aan zijn simultaanpartijen tegen jongens en meisjes van revalidatiecentrum Heliomare. Indrukwekkend is de alinea over een jongen die zijn benen niet meer kan gebruiken en in een rolstoel zit. Na een spannende partij maakt Hans een praatje met hem. De twee hebben veel plezier, gaan naar Heliomare en zetten dat voort in de kantine. Bij het afscheid zegt de schaker: ,,Dat was leuk, tot volgend jaar.’’ De jongen antwoordt: ,,Dan ben ik er niet meer, ik ben uitgerekend voor de maand september.’’
Met Robbert van Dijkhuizen en Abel Romkes ben ik naar Wijk aan Zee gereden. We zijn alledrie niet vergeten de deelnemerskaart mee te nemen en bij de aanmelding wordt ‘6O4’ op mijn kaart geschreven. Ik ben in groep 6O ingedeeld en heb op het speelschema nummer 4. Dat betekent in de eerste ronde met zwart tegen nummer 1, in de tweede ronde met wit tegen nummer 3 en in de slotronde met zwart tegen nummer 2.
We gaan met z’n drieën naar de ruime kantine die aardig vol is, maar achterin komt net een tafel – met een schaakbord met stukken in de beginstelling – vrij. Robbert en Abel spelen als warming-up snel twee partijtjes, de honger wordt gestild. Aan een tafel achter ons horen we discussies over de bekerwedstrijd Caïssa-Heerhugowaard en de competitiewedstrijd De Waagtoren 3-Caïssa. Heerhugowaard-voorzitter Jean-Paul Ory en Waagtoren-speler Alex Albrecht zijn bezig met de nabeschouwing van die duels.
Ik word aangenaam verrast door de komst van Jos Hendriks die vraagt of de vierde stoel bij onze tafel in gebruik is. Hij gaat zitten en we praten over het schaken in Noord-Holland. Jos is de vader van de talentvolle Tobias Hendriks, maar kan zelf ook een aardig partijtje spelen en maakt deel uit van het eerste achttal van Magnus/Anna Paulowna Combinatie dat vorig seizoen – mede door een overwinning op Caïssa 3 – kampioen werd. Hij was voorts nauw betrokken bij de organisatie van het NK jeugdschaken in Schagen, in de jaren 2003, 2004, 2005 en 2006 en een van de hoogtepunten in de geschiedenis van de NHSB. Een nevenactiviteit in de Magnusveste (zoals Schagen wordt genoemd) was in 2006 een minimatch tussen Magnus Carlsen en Loek van Wely. Na de 2-2 volgden vier partijen snelschaken die door de Noorse grootmeester met 3½-½ werd gewonnen. Straks, op de slotdag van ‘Tata Steel’, zitten ze weer tegenover elkaar.
De drie Caïssa-deelnemers tijdens deze weekendvierkampen treffen het niet; onze groepen hebben op drie verschillende plekken een plaats gekregen. Abel zit in sporthal De Moriaan, achterin. Robbert moet naar buiten, want zijn bord staat klaar in café De Zon. Ik kan zeggen dat ik op het hoogste niveau speel: op het balkon van De Moriaan. Blauw is de kleur van Tata, maar op deze vrijdag de dertiende loop ik een blauwtje bij de godin Caïssa die me niet als overwinnaar in haar armen wil nemen. Abel verliest ook, maar Robbert houdt de clubeer hoog en met één punt in de auto arriveren we rond middernacht in Hoorn.
Zaterdag is een schitterende dag; qua weer en qua schaken. Alle grootmeesters komen voor hun eerste partij in actie. Mooi is het applaus voor Jan Timman die als een van de eersten binnenkomt. Een stuk of zes fotografen verdringen zich om de mooiste foto van de grandmaitre van het Nederlandse schaak te maken. Aan een onfortuinlijke partij houd ik zelf een snelle nul over, waardoor ik flink wat tijd heb om de strijd van de toppers op de televisieschermen te volgen. Tussen de honderden mensen loopt clubgenoot Dirk Lont en ook Wilko van der Gracht en verschillende leden van De Eenhoorn bezoeken de schaaktempel.
Magnus Carlsen zet Voegar Gasjimov onder druk. Ivantsjoek komt bij het bord kijken alsmede Boris Gelfand en Anish Giri die tegen elkaar spelen. De Nederlander draagt geen bril, in tegenstelling tot oud-Caïssa-lid Dimitri Reinderman. In mijn gedachten adviseer ik Gasjimov om 20. … b5 te doen en inderdaad, die zet volgt. Goed voor mijn eigen zelfvertrouwen.
Zondag, de derde dag en de slotdag voor de weekendvierkampers. In een Franse partij krijg ik al snel flink positioneel voordeel, nadat ik eerst van arbiter Joost Out een waarschuwing heb gekregen. Wat is er gebeurd? Bij de ingang van De Moriaan zie ik Rob Spaans, speler van De Waagtoren en schaakboekenverkoper, bij zijn kraam staan. We kennen elkaar redelijk goed en tot mijn grote verrassing zie ik ‘Een halve eeuw bedenktijd’, het prachtige boek van de 50-jarige Schaakclub Bergen, liggen. Daar ben ik al enkele jaren naar op zoek en hoop dan ook ieder seizoen dat in de bondscompetitie een team van Bergen tegen een team van Caïssa moet spelen. Die manier om het te bemachtigen lukte echter niet, maar deze kans laat ik niet aan mij voorbijgaan en met het boek in de hand loop ik naar mijn schaakbord en mijn laatste tegenstander. Het boek leg ik vlak voor me, naast het bordje met ‘6O’ erop. Waarop de arbiter fluistert dat er geen schaakboeken op tafel mogen liggen. Mijn antwoord dat het een geschiedenisboek is, maakt geen indruk. Ik ben strafbaar en om een rode kaart te voorkomen, stop ik ‘Een halve eeuw bedenktijd’ in mijn rechter jaszak.
De mooie stelling en de gewaardeerde steun van clubgenoten en supporters Jan Kuin en Jan Smink ten spijt, na anderhalf uur schaken knapt er iets en binnen de kortste keren staat de derde nul op de scorekaart. Wat later ga ik met Jan Smink naar café De Zon, waar Robbert van Dijkhuizen – met twee overwinningen leidend in zijn groep – het hoofd erbij houdt in een remise-eindspel en met dat halfje erbij op de eerste plaats eindigt. Met z’n drieën gaan we terug naar De Moriaan en ook Abel Romkes remiseert. Hij wordt tweede en is eveneens prijswinnaar.
Aan mijn eerste deelname in Wijk aan Zee zit in ieder geval een blijvende herinnering vast. Bij de ingang van sporthal De Moriaan heb ik een houten toren van zo’n tien centimeter hoog gekocht. Daarin past een waxinelichtje. Het kaarsje wordt elke dag aangestoken in de hoop op betere schaaktijden.
Groep 5Q:
1: Abel Romkes-Nico Koning 0-1. 2: Abel Romkes-Marcel van der Linden 1-0. 3: Leo van der Haven-Abel Romkes ½-½.
1. Nico Koning (Volendam, 1769)………………………2½ TPR 2008
2. Abel Romkes (Hoorn, 1705)…………………………1½ TPR 1750
3. Leo van der Haven (Nieuwerkerk aan den IJssel, 1709)…1 TPR 1624
Marcel van der Linden (Rotterdam, 1774)…………….1 TPR 1602
Groep 6O:
1: Pim du Chatinier-Co Buysman 1-0. 2: Co Buysman-Werner Euting 0-1. 3: Johan van de Maas-Co Buysman 1-0.
1. Werner Euting (Duitsland, 1676)……………………2½ TPR 1921
2. Pim du Chatinier (Geleen, 1632)……………………2 TPR 1781
3. Johan van de Maas (Amsterdam, 1672)………………..1½ TPR 1643
4. Co Buysman (Hoorn, 1623)………………………….0 TPR 1316
Groep 9D:
1: Menno Sabel-Robbert van Dijkhuizen 0-1. 2: Rob Welschen-Robbert van Dijkhuizen 0-1. 3: Robbert van Dijkhuizen-Roger Helsen ½-½.
1. Robbert van Dijkhuizen (Hoorn, 1287)……………….2½ TPR 1498
2. Roger Helsen (België, 1378)……………………….2 TPR 1260
3. Rob Welschen (Culemborg, 1233)…………………….1½ TPR 1138
4. Menno Sabel (Haarlem, xxxx)……………………….0 TPR 965