Na de oliebollen en het vuurwerk staan in tal van plaatsen nieuwjaarsrecepties gepland. De eerste helft van januari is de tijd van vooruitblikken, maar op deze dinsdag wordt juist teruggekeken.

Niet zonder reden. Op 15 januari 1922 werd Caïssa opgericht. Dat gebeurde op een zondag en een aardig detail is dat 15 januari 2012 ook op een zondag valt.

De wieg van Caïssa heeft in het Gezellenhuis (het huidige Huis Verloren, aan de Kerkstraat 10B in Hoorn) gestaan. Tot voor kort ben ik daar in mijn ruim 57 levensjaren één keer geweest: ergens rond 1994 voor een borrel met collega’s. Niet zo lang geleden werd ik door de wielerclub HRTC gevraagd om mee te helpen de jaarlijkse ronde van Hoorn – Hartje Hoorn – te promoten. De wielerdag krijgt een opknapbeurt in de vorm van een aantal nieuwe en extra activiteiten en daar moet over worden vergaderd. Dat gebeurt in Het Huis Verloren.

Zittend in de zaal komt de historie je tegemoet. In 1430 is de eerste steen gelegd, in 1778 veranderde het na een verbouwing in de Lodewijk de Zestiende-stijl in een van de mooiste huizen van Hoorn. Het kreeg in 1906 een andere functie: dat van een militair tehuis en feestzaal. Na de Eerste Wereldoorlog kwam de bloeitijd van de roomskatholieke Gezellenvereniging Sint Jozef, een sociëteit voor jongeren om te sporten en aan muziek en toneel te doen. De vereniging kreeg de beschikking over het pand aan de Kerkstraat.

Caïssa is als katholieke vereniging opgericht, dankzij twee verslaggevers van het katholieke nieuwsblad Onze Courant. Op die eerste vergadering besluiten dertien mensen zich als lid aan te melden. Hoe lang zal die oprichtingsvergadering hebben geduurd en hoe groot zal het enthousiasme zijn geweest?

Het is niet bekend hoe ze aan borden, stukken en klokken zijn gekomen. De oudste Caïssa-foto is op 14 december 1924 gemaakt, voor aanvang van de bondswedstrijd tegen Aris de Heer. Daarop kijken alle spelers tegen de beginstelling aan en het valt vooral op dat er nergens een schaakklok te zien is.

Vooral oudere mensen beoefenen in 1924 in Hoorn de schaaksport. Waarschijnlijk is Jac. Haring (overleden in 1989), de bekende internationaal meester in de schaakcompositie, het eerste jeugdlid. Uit een interview in De Waarheid van 16 november 1968: ,,Mijn eerste kennismaking met het schaakspel herinner ik me nog als de dag van gisteren. Toen ik 11 jaar was, heb ik het geleerd van oudere broers door toe te kijken. Dat was in 1924. Ik vond het ’t mooiste spel dat ik gezien had. In 1926 werd ik lid van de bijzonder gezellige club Caïssa in Hoorn, waarin alle bevolkingsgroepen waren vertegenwoordigd.’’

Want al enkele maanden na de oprichting kreeg de vereniging een open karakter en werd de Roomskatholieke Schaakclub Caïssa aangepast tot Hoornse Schaakclub Caïssa. En bijzonder gezellig is de club nog steeds.